Op zaterdag 22 juni 2019 vond de officiële opening van het tentoonstellingsprogramma ‘Het Laatste Oorlogsjaar’ plaats. Deze tentoonstelling vindt plaats in vijf kleinere Schouwen-Duivelandse musea. Brusea speelt hierin een belangrijke rol.

De tentoonstelling kijkt terug op de dramatische gebeurtenissen van het laatste oorlogsjaar op ons eiland. Dat gebeurt aan de hand van persoonlijke getuigenissen van toenmalige bewoners.

Voor Brusea is de rode draad het persoonlijke dagboek van de mosselvisser Samuel Muller. Hij neemt ons mee naar het voorjaar van 1944 waarin bewoners van Schouwen-Duiveland verplicht moesten evacueren omdat, om tactische redenen het eiland onder water werd gezet. Veel mensen namen de wijk naar het ‘veilige’ Zuid Holland of Brabant. Anderen namen de wijk naar de Kop van Schouwen.

Samuel Muller bleef achter in Bruinisse. Hij beschrijft nauwkeurig het alles vernietigende bombardement op het dorp waarbij nagenoeg alles aan huizen gebouwen werd vernield.

Dat laatste jaar van de oorlog heeft grote impact gehad op de overgebleven bewoners. De omstandigheden voor hen waren zwaar en de repressie van de bezetter nam toe. Een aantal van de evacuees waren getuige van het drama van de 10 van Renesse.

Wat zich in de winter van 1944-1945 tot aan de bevrijding op het eiland heeft afgespeeld, heeft diepe sporen nagelaten, die tot op de dag van vandaag nog zichtbaar zijn. Bovendien werd Schouwen-Duiveland pas twee dagen na de rest van Nederland, op 7 mei bevrijd.

De bittere gebeurtenissen zijn fraai vorm gegeven op een groot expositiepaneel, gelardeerd met foto’s uit die tijd en als centraal punt het originele, handgeschreven dagboek van Muller. In een grote vitrine staan tal van voorwerpen uit die wrange periode van Bruinisse uitgestald.

Deze tentoonstelling is met zorg samengesteld en toegankelijk voor iedereen met enig historisch besef. Vooral voor de jeugd een goede kennismaking met het fenomeen oorlog en wat deze aan kan richten. Maar ook een overdenking van het fenomeen vrede en hoe die verkregen werd.